HPV-καρκίνος του τραχήλου της μήτρας

Μαραγκουδάκη-Εύα-Γυναικολόγος

Ο Ιός πίσω από τον Καρκίνο του Τραχήλου της Μήτρας

  • Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας αναπτύσσεται ως αποτέλεσμα εμμένουσας λοίμωξης από έναν ιό, γνωστό ως ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV)
  • Ο HPV είναι ένας εξαιρετικά συχνός ιός και μεταδίδεται εύκολα. Ο HPV μπορεί να μεταδοθεί χωρίς ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή, επομένως το προφυλακτικό δεν προστατεύει πλήρως τις γυναίκες από το να προσβληθούν από τον ιό HPV

  • Μέχρι στιγμής έχουν προσδιοριστεί περίπου 100 τύποι του HPV. Από αυτούς μόνο 15 τύποι HPV είναι ογκογόνοι, δηλαδή θεωρείται ότι προκαλούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας
  • Οι τύποι 16 και 18 του HPV ευθύνονται για περισσότερο από το 70% των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας
  • Οι τύποι 45 και 31 του HPV είναι οι τρίτος και τέταρτος αντίστοιχα συχνότεροι ογκογόνοι τύποι, παγκοσμίως
  • Οι τύποι 16, 18, 45 και 31 του HPV ευθύνονται μαζί για το 80% των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας παγκοσμίως

Η Επίπτωση του Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας

  • Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο δεύτερος συχνότερος καρκίνος σε γυναίκες κάτω των 45 ετών
  • Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι η τρίτη αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες παγκοσμίως, μετά τον καρκίνο του μαστού και του πνεύμονα
  • Παγκοσμίως, κάθε χρόνο 270.000 γυναίκες πεθαίνουν από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, που ισούται με μία γυναίκα κάθε δύο λεπτά, κάθε μέρα

  • Στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι 30.000 γυναίκες πεθαίνουν από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας κάθε χρόνο, που ισούται με μια γυναίκα κάθε 18 λεπτά κάθε μέρα
  • Παγκοσμίως, αυτή τη στιγμή περίπου 1,4 εκατομμύρια γυναίκες διαγιγνώσκονται με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας
  • Παγκοσμίως, 500.000 νέα περιστατικά αναφέρονται κάθε χρόνο, ενώ υπολογίζεται ότι χωρίς δραματικές βελτιώσεις στην πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας θα μπορούσαν να υπάρχουν περίπου ένα εκατομμύριο νέα περιστατικά κάθε χρόνο μέχρι το 2050
  • 000 νέα περιστατικά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο στην Ευρώπη
  • Στην Ελλάδα κάθε χρόνο 1200 γυναίκες διαγιγνώσκονται με καρκίνο στον τράχηλο της μήτρας. Υπολογίζεται επίσης ότι ετησίως 500 Ελληνίδες χάνουν τη μάχη με το θάνατο εξαιτίας αυτής της νόσου

Όλες οι Γυναίκες Κινδυνεύουν

  • Κάθε σεξουαλικά ενεργή γυναίκα κινδυνεύει να προσβληθεί από λοίμωξη με HPV κατά τη διάρκεια της ζωής της
  • Υπολογίζεται ότι μεταξύ του 50-80% των σεξουαλικά ενεργών γυναικών θα προσβληθούν από HPV κάποια στιγμή στη ζωή τους

Από τη Λοίμωξη με HPV στον Καρκίνο του Τραχήλου της Μήτρας

  • Η εμμένουσα λοίμωξη με ογκογόνο τύπο του ιού μπορεί να προκαλέσει την ανάπτυξη μη φυσιολογικών και προκαρκινικών μεταβολών τραχηλικών κυττάρων ή λοιμώξεις, γνωστές ως τραχηλικές ενδοεπιθηλιακές νεοπλασίες (CIN) οι οποίες με τον καιρό μπορεί να εξελιχθούν σε καρκινικές
  • Οι αλλοιώσεις κατηγοριοποιούνται σύμφωνα με την πιθανότητα που έχουν να εξελιχθούν σε διηθητικό καρκίνο, σε CIN1, CIN2 και CIN3, ενώ ο διηθητικός καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι πιθανόν να εξελιχθεί από CIN3
  • Η εξέλιξη σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας είναι γενικά ασυμπτωματική (δηλαδή δεν παρουσιάζονται συμπτώματα της ασθένειας) και παίρνει πολύ χρόνο στις περισσότερες γυναίκες

Η Πρόληψη σε Συνδυασμό με τον Προληπτικό Έλεγχο είναι η Λύση

  • Ο εμβολιασμός μπορεί να προστατέψει έναντι έως και 70% ων περιστατικών του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας – για τη βέλτιστη πρόληψη ο εμβολιασμός πρέπει να συνδυάζεται με τον προληπτικό έλεγχο
  • Μοντέλα δείχνουν ότι ο εμβολιασμός σε συνδυασμό με τον τακτικό προληπτικό έλεγχο θα μπορούσε να μειώσει την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας κατά 94% σε σύγκριση με τη μη παρέμβαση
  • Όπου υπάρχουν, τα προγράμματα προληπτικού ελέγχου μπορούν να εντοπίσουν παθολογικά και προκαρκινικά κύτταρα στον τράχηλο, ωστόσο δεν προλαμβάνουν την αιτία των τραχηλικών ανωμαλιών, δηλαδή την εμμένουσα λοίμωξη με ογκογόνους τύπους του HPV
  • Επιπλέον, ο προληπτικός έλεγχος δεν εντοπίζει όλα τα προκαρκινικά κύτταρα του τραχήλου ή τον καρκίνο
  • Στις περισσότερες χώρες, ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι περίπου πέντε φορές μεγαλύτερος σε γυναίκες που δεν ελέγχονται τακτικά
  • Ο εμβολιασμός έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μπορεί να μειώσει δραματικά τα ποσοστά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, των προκαρκινικών αλλοιώσεων και της ανάγκης για περαιτέρω θεραπεία. Αυτό θα μπορούσε να μειώσει το σημαντικό άγχος και αβεβαιότητα που μπορεί να συνοδεύει τα αποτελέσματα ενός παθολογικού επιχρίσματος στο τεστ Παπανικολάου
  • Ο καλύτερος δυνατός εμβολιασμός πρέπει να προσφέρει στις γυναίκες προστασία έναντι όλων των ογκογόνων τύπων του HPV παράλληλα με τη μεγαλύτερη διάρκεια προστασίας

Βιβλιογραφία

  1. Bosch FX, Lorincz A, Munoz N et al The causal relation between human papillomavirus and cervical cancer J Clin Path 2002; 55: 244-265.
  2. Koutsky L. Epidemiology of genital human papillomavirus infection. Am J Med. 1997; 102: 3-8
  3. McIntosh N. Human papillomavirus and cervical cancer. JHPIEGO Strategy Paper No. 8, May 2000.
  4. Muñoz N, Bosch FX, de Sanjose S, et al. Epidemiologic classification of human papillomavirus types associated with cervical cancer. N Engl J Med 2003; 348: 518-527.
  5. Munoz N, Bosch FX, Castellsagué X, Diaz M, de Sanjose S, Hammouda D, Shah KV, Meijer CJLM. Against which human papillomavirus types shall we vaccinate and screen? The international perspective. Int J Cancer 2004; 111: 278-28.
  6. Available at: GLOBOCAN 2002. IACRPress, Lyon, 2004. Accessed September 20, 2005.
  7. Council of the European Union: Councii recommendations of 2 December 2003 on cancer screening. Off J Eur Union 2003; 327: 34-38.
  8. Gravitt PE, Jamshidi R. Diagnosis and management of oncogenic cervical human papillomavirus infection. Infect Dis Clin North Am, 2005; 19: 439-458.
  9. Koutsky L. Epidemiology of genital human papillomavirus infection. Am J Med. 1997; 102: 3-8
  10. Bosch FX, de Sanjose S. Chapter 1: Human papillomavirus and cervical cancer – burden and assessment of causality. J Natl Cancer Inst Monogr, 2003; 3-13.
  11. Brown DR, Shew ML, Qadadri B, Neptune N, Vargas M, Tu W, Juliar BE, Breen TE, Fortenberry JD. A longitudinal study of genital human papillomavirus infection in a cohort of closely followed adolescent women. J Infect Dis 2005; 191: 182-192.
  12. Baseman, J.G. and Koutsky The epidermiology of human papillomavirus infections. Journal of Clinical Virology 2004: 32S (2005) S16-S24.
  13. Cuschieri KS, Cubie HA, Whitley MW et al. Multiple high risk HPV infections are common in cervical neoplasia and young women in a cervical screening population. J Clin Pathol 2004; 57: 68-72.
  14. Peto J, Gilham C, Deacon J, et al. Cervical HPV infection and neoplasia in a large population-based prospective study: The Manchester cohort. Br J Cancer 2004; 91: 942-953).
  15. Kiviat NB, Koutsky LA. Specific human papillomavirus types as the most causal agents of most cervical intraepithelial neoplasia: implications for current views and treatment. Journal of the National Cancer Institute 1993; 85(12): 934-935.
  16. Canvan TP, Doshi NR. Cervical Cancer. American Family Physician, Vol. 61/No. 5 (March 1, 2000)
  17. Goldie SJ, Kohli M, Grima D, Weinstein MC, Wright TC, Bosch FX, Franco E. Projected clinical benefits and cost-effectiveness of a human papillomavirus 16/18 vaccine. J Natl Cancer Inst 2004b; 96: 604-615.
  18. Sankaranarayanan R, Gaffikin L, Jacob M, et al. A critical assessment of screening methods for cervical neoplasia. Int J Gynaecol Obstet 2005; 89 Suppl 2: S4-S12.
  19. Van der Graaf Y, et al. Screening errors in cervical cytologic screening. Acta Cytol. 1987 Jul-Aug;31(4): 434-8.
  20. Burd EM. Human Papillomavirus and Cervical Cancer. Clin Microbiol Rev 2003; 16: 1-17
  21. National Cancer Institute. Screening for cervical cancer. Available at http://search2.google.cit.nih.gov/search?site=NIH_Master&client=NIH_frontend&proxystylesheet=NIH_frontend&output=xml_no_dtd&filter=0&getfields=*&q=cervical+cancer+screening&btnG.x=29&btnG.y=6
  22. Harper DM, Franco EL, Wheeler C, Ferris DG, Jenkins D, Schuind A, Zahaf T, Innis B, Naud P, De Carvalho NS, Roteli-Martins CM, Teixeira J, Blatter MM, Korn AP, Quint W, Dubin G. Efficacy of a bivalent L1 virus-like particle vaccine in prevention of infection with human papillomavirus types 16 and 18 in young women: a randomised controlled trial. Lancet 2004; 364: 1757-1765
  23. Bell S, Porter M, Kitchener H, Fraser C, Fisher P, Mann E. Psychological response to cervical screening. Prev Med 1995;

24: 610-616. 24. IARC GLOBOCAN database 2002. Βλ. ιστοσελίδα http://www-dep.iarc.fr/globocan/database.htm